Half september was ik op vakantie in Andorra en daar kunnen luisteren naar wat er zoal via de ether werd uitgezonden. Het eerste wat mij opviel dat via de zendmasten in Andorra, naast landelijke radiozenders zoals EuropaFM, RAC 1, Radio Nacional d’Andorra en Andorra Musica ook alle landelijke omroepen van Frankrijk en Spanje worden uitgezonden. De oorzaak hiervoor is dat Andorra in het verleden werd bestuurd door een bisschop uit Spanje en de Franse president. Verder viel het op dat de radiozenders uit Andorra zelf een stuk harder moduleren, tegen vervormd aan toe.
DAB is in Andorra helemaal niet uitgerold. Daarintegen is DVB-T wel goed opgezet. Alle zenders worden in HD kwaliteit uitgezonden en in ieder regio zijn zeker zes pakketten goed te ontvangen. Ook hier zijn naast de TV omroepen uit Andorra, ook alle landelijke omroepen van Spanje en Frankrijk. Om een idee te geven… in Andorra wordt FM vanaf twee masten uitgezonden. Voor DVB-T maakt men gebruik van dertien masten. Dus ook op ons vakantieadres was TV goed te ontvangen en alles gewoon FTA. Op AM wordt vanuit Andorra niets meer uitgezonden.
Radio Andorra
Wat ik tijdens het bezoek aan de hoofdstad, Andorra la Vella wel zag dat er twee hoge masten, rood met wit, boven op een berg stonden. Maar Andorra heeft geen AM-zenders en voor FM worden deze ook niet gebruikt. Na wat onderzoek bleek het te gaan om de radiomasten van Radio Andorra. De zender zelf was al gestopt in 1983 maar blijkbaar staan de masten er nog steeds. De locatie is ook bijzonder, bij het meer van Engelasters in Encamp. Een bewuste keuze destijds omdat het water in het meer zorgde voor een betere afstraling van de radiogolven.
Radio Andorra beschikte lange tijd over de krachtigste zendinstallatie van Europa. Eind jaren zestig werd met een vermogen van 300 kW uitgezonden.
Hoe het begon
Radio Andorra heeft een bijzondere geschiedenis. Zo heeft men altijd op gespannen voet gestaan met Frankrijk, zond men in de Tweede Wereldoorlog gewoon uit en werd daarbij gedoogd door zowel Duitsland als de geallieerden en had dus ook nog eens de sterkste middengolfzender van Europa. Oprichter was een Franse zakenman die meerdere zenders had in Zuid-Frankrijk maar in 1935 een licentie overkocht van een inwoner uit Andorra om daar een zender te starten. In zijn eigen land was de regelgeving zo streng geworden dat zijn zenders zouden moeten stoppen. In het begin werd er muziek uitgezonden en presenteerde in het Frans, Spaans en Catalaans.
Er werd uitgezonden op 822,7 kHz en kortegolf 5976 kHz. Het zendstation stond in Encamp, zo’n twee kilometer van de zendmasten. In de jaren zeventig verhuisde Radio Andorra naar 701 MHz en kortegolf 6230 kHz.
Aquí, radio Andorra
In de oorlog bleef Radio Andorra uitzenden en werd ook gedoogd door de strijdende partijen. Andorra was neutraal en de zender bracht alleen muziek. Hierdoor werd de zender over heel Europa zeer populair. In de programma’s werd geen politiek bedreven en koos men geen partij. Wel werden verzoekplaten gedraaid. Vluchtelingen lieten zo weten aan het thuisfront dat ze veilig de Pyraneeën hadden overgestoken.
De gouden jaren voor de radiozender waren de jaren vijftig, vooral in het zuiden van Frankrijk maar Radio Luxemburg en het in 1955 opgerichte Europe 1 niet te ontvangen waren. Frankrijk heeft de zender echter altijd tegengewerkt. Zo werden in 1948 stoorzenders geplaatst in Parijs die korte tijd later door de rechtbank verboden werden, werd in 1968 met steun van de Franse regering SUD radio opgericht en de regering van Andorra onder druk gezet om de zender te verbieden
Uiteindelijk zou dit in 26 juni 1981 leiden tot het niet verlengen van de concessie van Radio Andorra en moest de zender de uitzendingen per onmiddellijke ingang staken.